సాయిబాబా భక్తులకి ,స్వరూపానంద స్వామికి మధ్య గొడవలకు కారణమైన "ఆంధ్రప్రదేశ్ దేవాదాయ ధర్మాదాయ చట్టం 1987 ".

                                                   

                                    వినడానికి కొంత విచిత్రంగా ఉన్నా నిజం అదే ! ప్రస్తుతం తెలుగు రాష్ట్రాల్లోద్వారకా పీఠాధిపతి స్వామీ శ్రీ స్వరూపానంద సరస్వతి గారికి మరియు షిర్డీ సాయి భక్తుల మధ్య జరుగుతున్నా మాటల యుద్ధం తంతు చుస్తే దీనికి మూలా కారకులు ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ఎండోమెంట్ చట్టం మరియు దానిని అమలు చేస్తున్న ఎండోమెంట్ డిపార్ట్ మెంట్ . అదే లా అంటే :

    పూర్వం తెలుగు పల్లెల్లో , పట్నాల్లో సహితం ప్రజలు గుడి కట్టాలని అనుకుంటే సాంప్రదాయిక దేవుళ్ళు అయిన రాముడు , కృష్ణుడు , వేంకటేశ్శ్వర స్వామీ, నరసింహ స్వామీ దేవాలయాలు  నిర్మించి వాటి ఆలనా పాలనా వ్యవస్థాపక కుటుంబాల వారే వంశ పారంపర్యo హక్కులతో నిర్వహించే వారు . మద్రాస్ ఎండోమెంట్ యాక్ట్ నుండి ఆంద్రప్రదేశ్ ఎండోమెంట్ చట్టం  అనేది 1966 లోనే ఉనికిలోకి వచ్చినప్పటికీ అది 1987 లో మార్పు చేసే అంతవరకు కూడా దేవాలయ వ్యవస్థాపకులు పాలనాధికారాల్లో ఎక్కువుగా జ్యోక్యం చేసుకోవక పోవటం వలన సాంప్రదాయ దేవుళ్ళ గుళ్ల నిర్మాణం కానీ , సేవలు కానీ నిరాటంకంగా సాగిపోతుండేవి . అయితే సదరు ట్రస్టీల పాలనలో ఉన్న దేవాలయాలు అక్కడక్కడా అక్రమ విధానాలకు గురి అవుతున్నాయని భావించిన ఆంద్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం , దేవాలయాల స్థితిగతుల మీద విచారణ జరిపి నివేదిక ఇవ్వ వలసినదిగా జస్టిస్ చల్లా కొండయ్య గారి నేతృత్వం లోని కమిటీని కోరింది. అయన గారు ఇచ్చిన నివేదిక ఆధారంగా 1987 లో   ఆంద్రప్రదేశ్ ఎండోమెంట్ చట్టం కి ముఖ్యమైన సవరణలు చేశారు.

    1987 లో వచ్చిన చట్ట సవరణలు ప్రకారం వంశ పారంపర్య ధర్మకర్తల హక్కులు రద్దు చేయడమే కాకా వారికి ఇచ్చే అన్ని రకాల ప్రయోజనాలు నిలుపుచేశారు . మిరాశీ హక్కు లు రద్దు  చేయబడ్డాయి . చెక్ పవర్ కార్యనిర్వహణాధికారులకు ఇవ్వబడింది . వెరసి మొత్తానికి దేవాలయ పరిపాలనా పెత్తనం రాజకీయ ప్రభావితులైన అధికారుల చేతిలోకి వెళ్లి అంతిమంగా ప్రభుత్వ పెత్తనం మొదలైంది. దీని మీద హిందూ సంస్థలు కొన్ని సుప్రీం కోర్టు వరకు వెళ్లగా దానికి సంబంధించిన తీర్పు 1996 లో వచ్చింది . ఈ  లోపు  రాజకీయ నాయకుల కనుసన్నల్లో నడిచే దేవాలయ అధికారుల పాలనా తీరు ఎలా అయిదంటే "గొర్రెలను తినువాడు గోవింద కొడతాడు , బర్రెలను తినువాడు వస్తాడయ్యా " అనే బ్రహ్మం గారి కాల జ్ఞానం వాక్యం నిజం అయినట్లు తీరుగా ఉంది. పూజారులు , ట్రస్టీలు గుళ్లను మాయం చేస్తున్నారని అధికారులకు  పాలన అప్పచెపితే  వారు ఏకంగా గుళ్లో లింగాలను మాయం చేయడం మొదలు పెట్టారు . 1996 లో సుప్రీం కోర్టు వారు  , వ్యవస్తాపక ధర్మకర్తల కుటుంబ సభ్యుల హక్కులను గుర్తిస్తూ అర్హత ఉన్న వారిని  చైర్మన్ లుగా నియమించాలని ఆదేశించింది . ఆ తర్వాత 2013 లో డాక్టర్ సుబ్రమణ్య స్వామీ గారు వాదించిన  చిదంబరం దేవాలయం కేసులో ఒక లాండ్ మార్క్ తీర్పు ఇచ్చింది సుప్రీం కోర్టు .

                          దేవాలయాలు లోఅక్రమాలు జరిగితే ఆ వంక తో దేవాలయ పరిపాలనా వ్యవహారాలలో శాశ్వతంగా ప్రభుత్వ అధికారులు ఉండటానికి వీలు లేదని , ఇది భారత రాజ్యాంగం తన పౌరులకు ఆర్టికిల్ 25, 26 క్రింద  ఇచ్చిన మత స్వేచ్ఛకు భంగకరం కాబట్టి దేవాలయాలలో E.O ల పెత్తనం చెల్లదని తేల్చి చెప్పింది. ఏదైనా అవకా తవ్వకాలు జరిగితే ఒక పరిమిత కాలానికి మాత్రమే అధికారిని నియమించి , సమస్య సరి చేసి తిరిగి సంబంధిత వ్యక్తులకు దేవాలయాల నిర్వహణ అప్పచెప్పాలి తప్పా , శాశ్వతంగా తిష్ట వేసుకోవడానికి వీలు లేదని చెప్పింది. అయినా సరే ఈ తీర్పును గౌరవించి  హిందువులకు దేవాలయాలు అప్పచెప్పడానికి  దక్షిణాది రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు సిద్ధంగా లేవు . ఆ కేసులోని తీర్పు కేవలం చిదంబరం దేవాలయం కె వర్తిస్తుందని కుంటి సాకులు చెప్పడం తో 2012 లో స్వర్గీయ దయానంద సరస్వతి వేసిన రిట్ కేసులో డాక్టర్ సుబ్రమణ్య స్వామీ గారు ఇంప్లిడ్ పిటిషనర్ గా చేరి వారి వాదనలు వినిపించడానికి సిద్ధంగా ఉన్నారు. ప్రస్తుతం ఆ కేసు వచ్చే నెలలో ఫైనల్ ఆర్గుమెంట్ కోసం  పోస్ట్  చేయబడింది .
అది హిందూ సంస్థలకు , రాజకీయ అధికారానికి మధ్య జరుగుతున్న న్యాయ పోరాటం చరిత్ర. మరి దీనికి స్వరూపానంద -సాయిబాబా గొడవకి సంబంధం ఏమిటి అంటారా ? దానికే వస్తున్నా !.

                                                               

      1987 లో చల్లా కొండయ్యగారి సూచనల మేరకు  ఆంద్రప్రదేశ్ ఎండోమెంట్ చట్టం మార్చిన తర్వాత సాంప్రదాయ దేవాలయాల నిర్మాణం మీద హిందువులకు అనాసక్తి ఏర్పడింది . చీమలు పెట్టిన పుట్టలు పాములకు ఉపయోగపడినట్లు , తాము ఎంతో భక్తి విశ్వాసాలతో దేవాలయ నిర్మాణాలు చేసుకుని వాటి అభివృద్ధికి పాటుపడుతుంటే , ఎక్కడో ఎవడో తప్పుడు పని చేసాడు అనే వంకతో ప్రభుత్వం తమ సంస్థల పెత్తనం తీసుకోవడం , రోడ్లమీద తిరిగే రాజకీయ నాయకులకు తాము కట్టిన గుళ్ళు పునరావాస కేంద్రాలుగా మారడం, గుళ్లో గంటలను సహితం అమ్ముకోవడానికి వెనుకాడని వారు అధికారులుగా వచ్చి గుడి పెత్తనం చేస్తుండడం తో భక్తులు సాంప్రదాయ దేవాలయ నిర్మాణాల జోలికి వెళ్ళడానికి ఆసక్తి చూపడం లేదు. అటువంటి వారికి ఆశాజ్యోతిలా కనపడ్డారు షిర్డీ సాయిబాబా .


                                       షిర్డీ సాయిబాబా చరిత్రానుసారం పూర్తిగా హిందువూ కాదు ,అయినా ఆరాధనా పద్ధతుల్లో హిందూ పద్ధతులు ఉండటం వలన సాంప్రదాయ హిందువులుగా ఉన్న భక్తులు చాలా మంది సాయిబాబా భక్తులుగా మారి అయన మందిర నిర్మాణాలు చేపట్టడం తో తెలుగు నేలలో సాయిబాబా ఆరాధన ఎక్కువ అవ్వడం మొదలు పెట్టింది. మొదట్లో ఎండోమెంట్ డిపార్ట్మెంట్ సాయిబాబా మందిరాలను కూడా తమ అధీనం లోకి తెచ్చుకుని పెత్తనం చెలాయిదామని చూసినా , సాయిబాబా పూర్తిగా హిందువు కాదు అనే కారణం చేత ఆంధ్ర ప్రదేశ్ హై  కోర్టు ఎండోమెంట్ అత్యుత్సాహానికి అడ్డుకట్ట వేసి సాయిబాబా గుళ్ళు ఎండోమెంట్ పరిధిలోకి రావని తేల్చి చెప్పింది . ఈ  సందర్బంగా ఒక ఆసక్తికరమైన తీర్పు గురించి చెప్పుకోవాలి . హైద్రాబాద లో ఒకే ఆవరణలో ఉన్న  ఉన్న గాయత్రి దేవి సాయిబాబా గుళ్లకు కలిపి ఒక కార్యనిర్వాణాధికారిని ఎండోమెంట్ శాఖ వారు నియమిస్తే , దానిని వ్యతిరేకించిన ఆలయ నిర్వాకులు హై కోర్టులో కేసు వేశారు . The Deputy Commissioner Of ... vs Saibaba Samsthanam on 6 December, 1990 అనే ఈ కేసులో  హై  కోర్టు వారు ఇచ్చిన తీర్పు ఏమిటంటే "సాయిబాబా హిందువు కాదు కాబట్టి ఎండోమెంట్ ఏక్ట్ పరిధిలోకి అయన మందిరం రాదు కానీ గాయత్రి దేవి హిందూ దేవత కాబట్టి ఆ గుడి మీద ఎండోమెంట్ వారి అధికారులు పెత్తనం చేయవచ్చు అని. ఇంకేముంది ? ఆ దెబ్బతో హిందూ దేవుళ్ళు ప్రభ తగ్గిపోయింది . సాయిబాబాకు ఆదరణ పెరిగిపోయింది. ప్రతి ఊళ్ళో సాయిబాబా మందిరాలు వెలిశాయి. భక్తుల స్వీయ పర్యవేక్షణ కాబట్టి అన్ని సాయి మందిరాలు ఏంటో ఇంతో అభివృద్ధి చెబుతుండటం వలన లక్షలాది సాంప్రాదాయ హిందూ భక్తులు సాయి భక్తులుగా మారి పోయారు. దానితో మహారాష్ట్రలో ఉన్న షిరిడి ఆదాయం కూడా విపరీతంగా పెరిగిపోయి దేశం లో సాయి బాబా సాయి మహారాజ్ అయిపోయాడు. 

   ఇక సాంప్రదాయ హిందూ భక్తులు సాయి భక్తులుగా మారినప్పటికీ వారికి సాంప్రదాయ  హిందూ దేవుళ్ళు మీద ఉన్న భక్తి విశ్వాసాలు పోవు కదా !ఆ ఆరాధన పూర్వక అభిమానం తోనే తాము కొత్తగా కొలవడం మొదలుపెట్టిన సాయి తో పాటు తమ పాత దేవుళ్లను కూడా కలిపి గుళ్లను నిర్మిo చడం పూజించడం చేయడం మొదలు పెట్టారు . అలా ఏర్పడిన దేవుళ్ళే గణేష్ సాయి, రామసాయి , కృష్ణసాయి మొదలగు దేవాలయాలు. ఈ  దేవాలయాలలోసాంప్రదాయక దేవుళ్ళు ఉన్నపటికీ , సాయి తో కలసి ఉండటం వలన ఎండోమెంట్ భూతం అందులోకి అడుగు పెట్టలేక పోవడం వలన భక్తులు స్వేచ్ఛగా తమ మత విధులు నిర్వహించుకుంటున్నారు.

                                                               

                      ఇక సాంప్రదాయ దేవాలయాలు విషయానికి వస్తే అధికారం పైన చెప్పినట్లు రాజకీయ అధికారులదే . వరుణ యాగం వారే చేస్తారు . సామూహిక సరస్వతి పూజలు వారే చేస్తారు, పుష్కరాలు వారే నిర్వహిస్తారు. ఇలా అన్నింటిలో వారే అయ్యే సరికి మఠాధిపతులు పీఠాధిపతులు వారిని ఏమనలేక వారు నిర్వహించే పూజలకు హాజరు అయి అశీ ర్వదించడానికి   వారి పాత్రను పరిమితం చేసుకున్నారు. ఎమన్నా గట్టిగ అంటే తమిళనాడులో జయలలిత ప్రభుత్వం మాదిరి తమమీద ఎక్కడ మర్డర్ కేసులు బనాయిస్తారో అని భయం కూడా ఉండవచ్చు. ఆలా ప్రభుత్వాలు , అధికారులు మీద మనసులో ఎంత కోపం ఉన్నా హిందూ స్వాములు చేసేదేమి లేక సుప్రీం కోర్టు ఎప్పటికైనా తమ హక్కులు కాపాడక పోతుందా అనే ఆశతో ఉన్నారు. ఇలా వారి మనసులో ఉన్న కోపం రోజు రోజుకి పెరిగిపోయి చివరకు ఉరుము ఉరిమి మంగళం మీద పడినట్లు సాయిబాబా మీద పడింది .

    సాంప్రదాయ దేవుళ్ళు సంబంధించిన దేవాలయాలు సుమారు 30 వేలకు పైగా దూపదీపాలు లేక కునారిల్లుతుంటే , నిన్న గాక మొన్నవచ్చిన సాయి బాబా మందిరాలు రోజుకు 3 సార్లు హారతితి, రాత్రిళ్ళు ఫోకస్ లైట్లతో ధగధగా మెరసిపోవడం ఏమిటి? ఎండోమెంట్ వారి దెబ్బకు  భక్తులు సంప్రదాయ దేవుళ్ళకు దూరమై, హిందూ కానీ సాయిబాబాకు దగ్గర కావడం ద్వారకా పీఠాధి పతి లాంటి వారికి చాలా బాధ కలిగించి ఉంటుంది . పైపెచ్చు తమ దేవుళ్లను సాయిబాబాతో కలిపి ఉచ్చరించడం పూజించడం తో భవిష్యత్ లో సాంప్రదాయ దేవుళ్ళు ఉనికిని కోల్పోతారేమో అనే భయం కూడా కలిగి ఉండవచ్చు . అందుకే సాయిబాబా ను దేవుడు కాదని, ఒకదెయ్యం అని , అయన మందిరం సమాధి అని ఆయనకు చేసే పూజ దెయ్యం పూజలు అని అనడం మొదలు పెట్టారు . దీనితో సహజంగానే సాయి భక్తులకు స్వరూపానంద గారి మీద ఆగ్రహం వచ్చింది . దానితో వారు స్వామీ వారి మీద ఎదురుదాడికి దిగారు . ఇలా చివరకు హిందూ దేశం లో స్వదేశీ దేవుళ్ళ భక్తుల మధ్య మాటలు యుద్దాలు మొదలుఅయితే దానిని క్యాష్ చేసుకొని తమ రేటింగ్ పెంచుకోవాలను కుంటున్నాయి కొన్ని మీడియా చాన్నళ్లు .


  ఈ విషయం లో నాదొక్కటే విన్నపం . చేతులు కాలాక ఆకులూ పట్టుకోవడం వలన ప్రయోజనం ఏముంది. దేవాలయ నిర్వహణలో ప్రభుత్వ పెత్తనం మొదలైన రోజుల్లోనే హిందూ మఠాధిపతులు , స్వాములు , సంస్థలు అందరూ ఏకమై తమ నిరసన తెలియచేసి ఉంటె ప్రభుత్వాలు మన సంస్థల జోలికి వచ్చేవా? సాంప్రదదాయ గుళ్లకు ఈ దురవస్థ పట్టేదా ? మంచో చెడో లక్షలాది ప్రజలు సాయి భక్తులుగా మారిపోయారు. అది ఒక రకంగా మంచిదే కదా ? ఒక వేళా వీరంతా సాయి వైపు కాకుండా ఏ విదేశీ దేవుడి వైపో వెళ్లి ఉంటే ఏమి చేసే వారు? సాయి హిందువు అయినా కాకపోయినా స్వదేశీ బాబా . అయనను ఆరాధించడం హిందూ జీవన విధానం లో భాగమే కానీ అన్యదా కాదు . ఆయన మందిరాల అభివృద్ధి వెనుకాల విదేశీ సంస్థల హస్తాలు ఏమి లేవు. ఈ  దేశం లో హిందూ సంస్కృతిని దెబ్బతీయాలనే దురుద్దేశం తో ఎంతో మంది స్వదేశీయులకి డబ్బు ఆస చూపి తమ మతం లోకి మారుస్తున్న విదేశీ మతస్తులు గురించి హిందువులు ఆలోచించాలి కానీ ,ఈ దేశం లో పుట్టి , ఈ  దేశం గురించి ఆలోచించిన   స్వదేశీ సాయి బాబాకు భక్తులు చేసే పూజలు గురించి కాదు. వందల ఏండ్లుగా మనం పరాయి పాలనలో పీడనకు గురి అయ్యాం అంటే అందుకు ముఖ్య కారణం మనలో నరనరాన జీర్ణించుకు పోయిన అనైక్యత . అదే మన పాలిట మహమ్మారి. కాబట్టి ఇకనైనా చరిత్రలో చేసిన తప్పులు తిరిగి చేయకుండా జాగ్రత్త పడదాం.

   భారత రాజ్యాంగం ప్రకారం ఎవరినైనా , ఏ విదంగా నైనా ఆరాధించుకునే హక్కు ప్రజలకు ఉంది అని ఒప్పుకున్నాం కాబట్టి సాయిబాబా భక్తుల మనోభావాలు గాయపరచి మాటలకు స్వస్తి చెప్పడం మంచిది. ఒక్క మాటతో లక్షలాది ప్రజలను దూరం చేసుకోవడం కంటే  "సనాతన -సాయి ,భాయి భాయి " అనే నినాదం తో అందరూ ఏకమై హిందువులకు భారత రాజ్యాంగం కల్పించిన హక్కుల పరిరక్షణకై ప్రభుత్వాలను నిలదీయడం మొదలు పెట్టాలి . దేశ వ్యాప్తంగా ఉన్న హిందూ మత సంస్థల విముక్తికై అందరు చేయి చేయి కలిపి పని చేయాలి . సాయిసంస్థలకు ఏ స్వేచ్ఛ ఉందొ , మిగతా సాంప్రదాయ మత సంస్థలకు ఆ స్వేచ్ఛ కల్పించబడే వరకు పోరాటాలు చేయాల్సిన అవసరం ఉంది . ఇటువంటి తరుణం లో పనికి రాని మాటలతో  సోదరులు గొడవలు పెట్టుకోవడం విజ్ఞత కాదు అని నా అభిప్రాయం.

                     జై హిందూ                                                                                    జై జై హిందూ